Korsarze to żeglarze, którzy zajmowali się atakowaniem i łupieniem wrogich statków. Działali z oficjalnym pozwoleniem swojego rządu. Byli legalnymi piratami, którzy wspierali swój kraj w konfliktach morskich. Korsarze nie byli zwykłymi rabusiami, ponieważ mieli specjalny dokument – list kaperski.
Czym różni się korsarz od pirata?
Piraci byli przestępcami, działali na własną rękę. Ich celem był zysk, a atakowali statki niezależnie od ich narodowości. Korsarze natomiast mieli wsparcie swojego kraju. Działali legalnie, łupiąc tylko statki wrogich państw. Dzięki temu nie byli ścigani przez prawo własnego kraju. W oczach przeciwnika mogli być uważani za piratów, ale dla swoich byli bohaterami.
Skąd wzięli się korsarze?
Korsarze pojawili się w czasach, gdy państwa walczyły o dominację na morzach. Szczególnie aktywni byli w XVI–XVIII wieku, choć działali także później, np. w czasach napoleońskich. Rządy wykorzystywały korsarzy jako tanią i skuteczną broń przeciw wrogim flotom handlowym. Było to tańsze niż utrzymywanie dużych flot wojennych. W zamian za swoje działania korsarze zatrzymywali część zdobytych łupów.
Korsarze – krótkie kalendarium
Korsarze zaczęli swoją działalność w późnym średniowieczu, kiedy handel morski stawał się coraz ważniejszy dla gospodarek europejskich. Największy rozkwit ich aktywności przypadł na XVI–XVIII wiek. Był to czas wielkich konfliktów morskich, takich jak wojny angielsko-hiszpańskie czy wojny o kolonie. W XVIII wieku, wraz z rozwojem flot wojennych i stabilizacją handlu międzynarodowego, rola korsarzy zaczęła maleć. Ostateczny kres ich działalności nastąpił w XIX wieku. W 1856 roku na mocy Deklaracji Paryskiej wydawanie listów kaperskich zostało zakazane. Akt ten podpisały główne mocarstwa europejskie, takie jak Wielka Brytania, Francja, Austria, Prusy, Rosja i Imperium Osmańskie. Deklaracja ta ujednoliciła zasady prowadzenia działań morskich i skutecznie zakończyła epokę korsarstwa. W 1856 roku na mocy Deklaracji Paryskiej wydawanie listów kaperskich zostało zakazane. Akt ten podpisały główne mocarstwa europejskie, takie jak Wielka Brytania, Francja, Austria, Prusy, Rosja i Imperium Osmańskie. Deklaracja ta ujednoliciła zasady prowadzenia działań morskich i skutecznie zakończyła epokę korsarstwa.
Korsarze zaczęli swoją działalność w późnym średniowieczu, kiedy handel morski stawał się coraz ważniejszy dla gospodarek europejskich. Największy rozkwit ich aktywności przypadł na XVI–XVIII wiek. Był to czas wielkich konfliktów morskich, takich jak wojny angielsko-hiszpańskie czy wojny o kolonie. W XVIII wieku, wraz z rozwojem flot wojennych i stabilizacją handlu międzynarodowego, rola korsarzy zaczęła maleć. Ostateczny kres ich działalności nastąpił w XIX wieku, kiedy prawo międzynarodowe zaczęło traktować kapraży jako nielegalną formę wojny.
Kim byli kaprzy?
Kaprzy to polskie określenie korsarzy. Byli to żeglarze, którzy działali na zlecenie Rzeczypospolitej lub innych państw. Kaprzy najczęściej rekrutowali się spośród doświadczonych marynarzy i rybaków. Dzięki swoim umiejętnościom byli bardzo skuteczni w bitwach morskich. W historii Polski kaprzy odegrali ważną rolę w konflikcie z Krzyżakami i Szwecją.
Czym jest list kaperski?
List kaperski to oficjalny dokument wydawany przez władze państwa. Pozwalał on jego posiadaczowi atakować i łupić statki wrogich narodów. List kaperski określał dokładne zasady działalności korsarza, takie jak terytorium działania czy podział łupów. Bez tego dokumentu korsarz byłby uważany za zwykłego pirata. Dzięki listowi kaperskiemu korsarze mieli ochronę prawną w swoim kraju.
Sławni korsarze
Oto pięciu najsławniejszych korsarzy w historii:
- Francis Drake – angielski korsarz, który wsławił się atakami na hiszpańskie galeony oraz opłynięciem świata.
- Henry Morgan – walijski korsarz, który zdobył wiele hiszpańskich fortec na Karaibach.
- Jean Bart – francuski korsarz, który walczył w służbie Ludwika XIV przeciw Holendrom.
- William Kidd – szkocki korsarz, który stał się piratem, a jego proces był szeroko komentowany.
- Bartholomew Roberts – korsarz i pirat, znany jako „Czarny Bart”, który zdobył setki statków.
Korsarze w grach bitewnych
Jest kilka fajnych bitewniaków morskich, które można użyć do bitew, gdzie występują piraci i korsarze. W zasadzie każde zasady z epoki, w której występowali korsarze, będą adekwatne.
Oto tylko kilka gier bitewnych, które byśmy polecili:
- Black Seas – https://www.black-seas.com/ Black Seas to gra bitewna osadzona w czasach wielkich żaglowców. Gracze dowodzą flotą okrętów, od małych fregat po potężne linie, w zaciętych bitwach morskich. Realistyczne modele statków i zasady odzwierciedlają taktyki morskie epoki.
- Kiss me Hardy – https://toofatlardies.co.uk/product/kiss-me-hardy/ Kiss me Hardy to gra symulująca starcia flot w XVIII i XIX wieku. System opiera się na prostych, ale strategicznych zasadach, które pozwalają graczom przeżywać emocjonujące bitwy morskie w klimacie epoki żaglowców.
- Oak Warriors – https://www.wargamevault.com/product/347480/Oak-Warriors-Rules-QRS-and-tokens-for-the-Age-of-Sail Oak Warriors to dynamiczne zasady gier osadzonych w epoce żagli. Umożliwiają szybkie rozgrywki. Opcjonalne reguły dodają statki parowe. Gracze są zaangażowani przez całą turę dzięki interakcji. Potrzebne są modele, teren, kości D6 i linijka w calach. Gra nadaje się na małe stoły, ale większe bitwy wymagają większej przestrzeni. Szablony do gry można pobrać za darmo. Zasady są proste, ale strategiczne, oddając klimat epoki.
Podsumowanie
Korsarze to fascynująca część historii morskiej. Byli legalnymi piratami, którzy wspierali swoje państwa w walce o dominację na morzach. Różnili się od piratów, ponieważ działali z oficjalnym pozwoleniem władzy. List kaperski był ich przepustką do legalnych działań na morzu. Choć ich czas dawno minął, do dziś budzą zainteresowanie i inspirują twórców książek, filmów i gier.