15 września 1463 roku na Zalewie Wiślanym doszło do jednej z najważniejszych bitew wojny trzynastoletniej. Siły polsko-pruskie stanęły do walki z flotą Zakonu Krzyżackiego, a wynik tej bitwy miał znaczący wpływ na dalszy przebieg konfliktu.
Tło Konfliktu
Wojna trzynastoletnia (1454–1466) była brutalnym i długotrwałym starciem między Królestwem Polskim a Zakonem Krzyżackim. Polska, wspierana przez Związek Pruski, dążyła do odzyskania kontroli nad Pomorzem Gdańskim i ograniczenia wpływów Krzyżaków w regionie. Gniew, będący pod polskim oblężeniem, stał się kluczowym punktem oporu. Aby przełamać blokadę i dostarczyć posiłki, Krzyżacy zorganizowali flotę, która miała dotrzeć do oblężonego miasta.
Siły W Bitwie na Zalewie Wiślanym
Siły Krzyżackie były liczniejsze i bardziej zróżnicowane. Składały się z:
- 44 okrętów, w tym:
- 10 statków wiślanych i galarów,
- 20 burdyn i barek,
- 14 łodzi rybackich.
- Na pokładach znajdowało się 1500 zaciężnych żołnierzy i 350 marynarzy.
Po stronie polsko-pruskiej stanęło:
- 30 okrętów, w tym:
- 15 uzbrojonych łodzi,
- 10 szników,
- 5 barek.
- Załogi liczyły 1200 zaciężnych i 220 marynarzy.
Dowódcy w Bitwie na Zalewie Wiślanym
Bitwa na Zalewie Wiślanym w 1463 roku to nie tylko zderzenie flot, ale także starcie wybitnych dowódców, którzy odegrali kluczową rolę w tym konflikcie. Po stronie polsko-pruskiej dowodzili Wincenty Stolle, Maciej Kolmener i Jakub Vochs. Wincenty Stolle, pochodzący z Gdańska, był doświadczonym kaprem, który miał już za sobą wiele zwycięstw morskich. Maciej Kolmener, również Gdańszczanin, znany był z doskonałych umiejętności taktycznych i precyzyjnego dowodzenia w trudnych warunkach. Jakub Vochs, dawniej na służbie gdańskiej, reprezentował Elbląg, i jego doświadczenie było nieocenione podczas bitwy. Na czele floty krzyżackiej stał Ludwig von Erlichshausen, wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego, który próbował przerwać polskie oblężenie Gniewu. Pomimo liczniejszej floty, dowodzenie Erlichshausena nie wystarczyło, by odnieść zwycięstwo nad zręcznymi i dobrze zorganizowanymi siłami polsko-pruskimi.
Przebieg Bitwy na Zalewie Wiślanym
Bitwa rozpoczęła się, gdy flota polsko-pruska zaskoczyła Krzyżaków w Zatoce Świeżej na Zalewie Wiślanym. Dzięki znajomości lokalnych warunków, polska flota zdołała zepchnąć krzyżackie okręty na płytkie wody, co znacznie ograniczyło ich zdolność do manewrowania.
Początkowo doszło do ostrzału z łuków, kusz i hakownic, co spowodowało wiele pożarów na okrętach krzyżackich. Następnie walka przerodziła się w abordaż, gdzie dzięki lepszej organizacji i determinacji, siły polsko-pruskie szybko zyskały przewagę.
Skutki Bitwy
Krzyżacy ponieśli ciężkie straty – zginęło 1050 ich żołnierzy, a 550 zostało wziętych do niewoli. Wszystkie ich okręty zostały przejęte przez siły polsko-pruskie. Dla Polski i Związku Pruskiego było to decydujące zwycięstwo, które nie tylko zakończyło oblężenie Gniewu, ale również znacznie osłabiło Zakon Krzyżacki na dalszym etapie wojny.
Znaczenie Bitwy
Zwycięstwo na Zalewie Wiślanym miało kluczowe znaczenie dla ostatecznego sukcesu Polski w wojnie trzynastoletniej. Pozwoliło na przejęcie kontroli nad Wisłą i Bałtykiem, co było kluczowe dla dalszych operacji wojennych oraz dla ekonomicznego osłabienia Zakonu Krzyżackiego. To wydarzenie umocniło pozycję Polski na arenie międzynarodowej i przyczyniło się do ostatecznego zwycięstwa w wojnie.