Telegraf w wojnie secesyjnej
Wstęp: War Department – centrum dowodzenia
Gdy Abraham Lincoln w 1861 roku obejmował urząd, w jego gabinecie nie było komputerów, a jedynie… biurko i kałamarz. Telegraf? Znajdował się w budynku Departamentu Wojny, tuż obok Białego Domu. To właśnie tam Lincoln spędzał godziny, wysyłając rozkazy do generałów w ciągu minut, a nie tygodni. Jak przekazywano informacje spod Richmond do Waszyngtonu? I dlaczego Konfederaci nigdy nie nadgonili tej technologicznej przepaści?
Wojna secesyjna w pigułce
Wojna secesyjna wybuchła w piątek, 12 kwietnia 1861. Konfederaci zaatakowali Fort Sumter. Przez cztery lata (1861–1865) 23 stany Unii (przemysłowa Północ) toczyły krwawy bój z 11 stanami Konfederacji (rolnicze Południe). Straty w ludziach były olbrzymie. Po obu stronach zginęło 620–750 tys. ludzi – głównie od ran i chorób. Unia zmobilizowała 2,2 mln żołnierzy, Południe zaledwie milion. Ostatecznie wygrała Północ. 9 kwietnia 1865 roku Konfederacja skapitulowała.
Telegraf na froncie: Pierwsza wojna w »live«
Podczas gdy Południe wciąż polegało na konnych kurierach, Północ już w 1862 roku miała 15 tysięcy kilometrów drutów telegraficznych.
Przykład z pola walki: podczas kampanii gettysburskiej (1863) generał Meade korzystał z telegrafu do komunikacji z Waszyngtonem. Kluczowe informacje o ruchach Lee pochodziły jednak od zwiadowców i kawalerii.
Ciemna strona technologii: Przechwycone depesze
Linie telegraficzne były jak otwarta księga. Konfederaci nie tylko przecinali kable, ale też przechwytywali depesze Unii. W odpowiedzi Północ opracowała szyfr Grille Cipher – tajne wiadomości wyglądały jak zbitki losowych liter. Kluczem była metalowa ramka z wyciętymi otworami, którą nakładano na tekst. Tylko wtajemniczeni wiedzieli, które litery czytać.
Telegraf vs. propaganda: Wojna na fake newsy
Druty służyły nie tylko wojsku. Gazety z Nowego Jorku i Richmond konkurowały o sensacje:
Słynna wpadka: W 1864 roku dziennikarz New York Herald wysłał fałszywą depeszę o „upadku Atlanty”. Panika na giełdzie była chwilowa, ale pokazała, jak łatwo manipulować informacją w czasie wojny.
(Dlaczego to ważne? Bawełna z Południa była głównym towarem eksportowym Konfederacji – 80% trafiało do Europy, głównie do brytyjskich fabryk. Unia blokowała porty, by udusić gospodarkę wroga.)
Południe w defensywie: Za mało drutów, za mało kodów
Konfederaci mieli około 1600 km linii, ale ich depesze często trafiały w ręce Unii. Jak żartował generał Sherman: „Ich telegraf to nasz najlepszy szpieg”.
Podsumowanie: Druty, które zbudowały supermocarstwo
Wojna secesyjna udowodniła, że informacja to potęga.
Bez telegrafu:
– Lincoln nie zdążyłby koordynować wojsk pod Antietam,
– Sherman nie zdobyłby Atlanty w 1864 roku,
– a USA nie stałyby się globalnym liderem technologicznym.