Wstęp:
Lord Clyde – tak nazywał się w 1862 roku, gdy zbudowano go w szkockim Greenock. Dwa lata później, już jako USS Advance, stał się najszybszym przemytnikiem Konfederacji. A w 1865? Zdobyty przez Unię, przemianowany na USS Frolic, tropił… jedne z ostatnich statki Południa. Jak zwykły pasażerski parowiec wpłyną na bieg wojny?
Część 1: Szkocki outsider w służbie Konfederacji
Dane techniczne: Długość 237 stóp (70 m), prędkość 12 węzłów, ładowność 880 ton. Zaprojektowany do rejsów Irlandia–Szkocja, ale w 1863 roku kupiony przez stan Karolina Północna za 78 tys. dolarów w złocie.
Misja: Przewożenie broni, leków i… gubernatora Vance’a, który osobiście testował trasę Wilmington–Nassau.
Sukcesy: 17-20 udanych rejsów przez blokadę Unii. W ładowniach woził karabiny Enfield, buty, a nawet sprzęt drukarski dla gazet Południa.Część 2: Upadek króla przemytników
10 września 1864. USS Advance próbuje wymknąć się z Wilmington.
Pułapka Unii: Kanonierka USS Santiago de Cuba czai się u ujścia Cape Fear River.
Dlaczego przegrał? Gubernator Vance oskarżył… zły węgiel. Konfederaci mieli tylko niskiej jakości bitum, który dawał gęsty dym – łatwy do wykrycia. Unia używała bezdymnego antracytu.
Skutek: Statek przechwycony, załoga (w tym kapitan John Newland Maffitt, były oficer US Navy) wzięta do niewoli.Część 3: Drugie życie jako USS Frolic
Po przejęciu przez Unię statek stał się narzędziem zemsty:
Nowa nazwa: USS Frolic („Figiel”) – drwina z przemytniczej przeszłości.
Udział w zdobyciu Fort Fisher (styczeń 1865): Ostatniego portu Konfederacji.
Koniec wojny: W 1865 roku przechwycił CSS Lark – ostatni statek Południa, który… wiózł 24 tony herbaty do Meksyku.Część 4: Po wojnie – od dyplomacji do złomowania
Misje w Europie: Jako USS Frolic odwiedził Neapol i Lizbonę wożąc dyplomatów (1865-1869).
Strażnik łowisk: W 1870 roku patrolował wody Nowej Szkocji, chroniąc amerykańskich rybaków przed Brytyjczykami.
Ostatni rejs: W 1877 roku sprowadzony do Waszyngtonu, sprzedany za 12 tys. dolarów. Zezłomowano go prawdopodobnie w 1884 roku.
Podsumowanie: Statek, który przetrwał epokę
USS Advance/Frolic to więcej niż weteran wojny secesyjnej. To symbol globalnej wojny technologii:
Jego szkockie korzenie pokazują, jak Konfederacja polegała na zagranicznych stoczniach.
Jego przechwycenie udowodniło, że Unia kontrolowała morza już w 1864 roku.
Jego losy przypominają, że nawet w wojnie… herbata może być ostatnim ładunkiem :)Źródła i ciekawostki:
Dane techniczne: „Blockade Runners of the Confederacy” (Hamilton Cochran, 1958).
Pułapka pod Wilmington: Raport kapitana USS Santiago de Cuba (National Archives).
Herbata na CSS Lark: Dzienniki pokładowe USS Frolic (Naval History and Heritage Command).